No show no business

Elke arts heeft recht op een ereloon…voor zover hij daarvoor een prestatie geleverd heeft. Zonder prestatie geen ereloon. Zie, zo hebben we het nu graag: simpel en duidelijk. Maar wat als er geen prestatie mogelijk is? Bijvoorbeeld door de schuld van uw patiënt omdat hij niet komt opdagen? Strikt genomen heeft u dan geen recht op een ereloon, en U kan ook geen getuigschrift voor verstrekte hulp afleveren.

Maar u lijdt wel schade natuurlijk en dus kan u een schadevergoeding vragen van de patiënt. Dat is niet enkel een beginsel van burgerlijk recht, het staat ook letterlijk zo in de code van medische plichtenleer: “Een schadeloosstelling mag gevraagd worden voor een nutteloos geworden huisbezoek of voor een verzuimde afspraak indien zij niet tijdig werden afgezegd.” Vragen is één ding, krijgen is een ander natuurlijk. En ja hoor, de bewijslast ligt bij u. En dat bewijs is dubbel. U moet eerst bewijzen dat de patiënt een fout heeft begaan of onzorgvuldig is geweest door de afspraak niet tijdig af te zeggen. Dat zal nog wel meevallen. Tenzij het gaat om (kleine) kinderen, die beschikken niet steeds over voldoende onderscheidingsvermogen en zijn dus mogelijk niet zelf aansprakelijk. Maar hun ouders wel voor hen natuurlijk.

Lastiger is het bewijs van uw schade. Die kan bestaan in de kost van het materiaal of het personeel dat speciaal voor de behandeling voorzien was. Het zal nochtans zelden voorkomen dat die middelen niet meteen elders of alsnog later ingezet kunnen worden. Belangrijker is de schade die u lijdt doordat u mogelijk door toedoen van de patiënt geen inkomsten kan verwerven.

Zo had een dermatoloog in zijn consultatieprogramma een volledig uur vrijgemaakt voor het wegnemen van een naevus. De patiënte daagde zonder te verwittigen niet op. De rekening van de dermatoloog was snel gemaakt. Hij had dat uur vier consultaties kunnen doen aan 35 euro per consultatie. Hij eiste 110 euro schadevergoeding van de patiënte. De raad van beroep van de orde der geneesheren vond die eis toch wat overdreven, temeer omdat de dermatoloog niet kon bewijzen dat hij andere inkomsten had moeten derven dan enkel die van de raadpleging van de betrokken patiënte. De raad zegt daarmee, weliswaar subtieler, dat de dermatoloog niet verplicht was geweest om zijn krant te lezen gedurende dat uur. Hij had andere patiënten kunnen behandelen of ander nuttig werk kunnen verrichten dat hij anders misschien pas na afloop van de consultaties kan doen. Hier valt iets voor te zeggen. Hoe langer de verloren tijd en hoe meer specifieke middelen ingezet moeten worden hoe makkelijker het zal zijn om de schade te bewijzen.

U kan ook vooraf aan uw patiënten meedelen dat ze bij een “no show” een forfaitaire schadevergoeding zullen moeten betalen. Die mededeling kan bijvoorbeeld geafficheerd worden in de wachtzaal. Het probleem is dat u dan moet bewijzen dat de patiënt zich akkoord verklaard heeft met hetgeen op die affiche staat. En als die de eerste maal na een telefonische afspraak al niet opdaagt heeft hij natuurlijk nooit in de wachtzaal gezeten. U kan de “no show”-vergoeding ook opnemen op de website, in een brochure of in uw factuurvoorwaarden. Maar ook dat helpt niet voor patiënten die bij de eerste afspraak al niet opdagen. Bovendien mag die schadevergoeding niet onevenredig hoog zijn. Er moet dus een verband bestaan tussen de opgelegde forfaitaire schadevergoeding en de werkelijk gelden schade in geval van een “no show”.

Tenslotte, en hou u even vast, verbiedt de wet een schadevergoedingsbeding voor een ”no show” van een patiënt indien niet tegelijkertijd in een gelijkwaardige vergoeding voorzien is voor de patiënt voor het geval de arts in gebreke blijft. Anders gezegd: u kan geen vergoeding vragen van de patiënt wanneer die niet tijdig opdaagt indien u niet voorziet dat u zelf aan de patiënt ook een vergoeding zal betalen indien u zelf ook niet tijdig opdaagt. Nou moe. Een volle wachtzaal wanneer u niet opdaagt, dat gaat geld kosten...